สนธิ: การเชื่อมคำ

สนธิ คือ การต่ออักขระให้เนื่องด้วยอักขระ เพื่อย่นย่ออักขระให้น้อยลงมีประโยชน์อย่างยิ่งในการแต่งฉันท์และทำให้คำมีความสละสลวย (จำคำจำกัดความ) ประกอบด้วยการสนธิหลักๆ 2 อย่างคือ ศัพท์สนธิ และอักษรสนธิ


1) ศัพท์สนธิ คือ การนำศัพท์มาต่อกัน มี 2 อย่าง คือ

ต่อศัพท์ที่มีวิภัตติกับศัพท์ที่มีวิภัตติ เช่น

• จตฺตาโร + อิเม     เป็น    จตฺตาโรเม
• เทฺว + อิเม              เป็น    เทฺวเม

ต่อในศัพท์สมาส เช่น

• นีล + อุปฺปลํ           เป็น     นีลุปฺปลํ
• โสต + อาปนฺโน     เป็น     โสตาปนฺโน

2) อักษรสนธิ คือ อักษรของศัพท์ที่นำมาต่อกันมี 3 อย่าง คือ

สระสนธิ คือ การต่อระหว่างสระกับสระ

• พยัญชนะสนธิ คือ การต่อระหว่างพยัญชนะกับสระหรือพยัญชนะ
• นิคคหิตสนธิ คือ การต่อระหว่างนิคหิตกับสระหรือพยัญชนะ

สนธิกิริโยปกรณ์ (วิธาน) คือ วิธีการทำสนธิมี 8 อย่าง ดังนี้

• โลปะ คือ ลบอักษร
• อาเทสะ คือ แปลงอักษร
• อาคมะ คือ ลงอักษรใหม่
• วิการะ คือ วิปริต หรือทำให้ต่างจากอักษรเดิม
• ปกติ คือ คงอักษรไว้ ไม่เปลี่ยนแปลง
• ทีฆะ คือ ทำสระเสียงสั้นให้ยาว
• รัสสะ คือ ทำสระเสียงยาวให้สั้น
• สัญโญคะ คือ ซ้อนพยัญชนะ (ตามหลักพยัญชนะสังโยค)

ทั้ง 8 ข้อนี้ถือเป็นหัวใจของการทำสนธิ จำชื่อให้จำง่ายๆ คือ โล อาเท อาค วิ ป ที รัส สัญ

source : palicoach