2. เหตุกัตตุวาจก ลงเหตุปัจจัย 4 ตัว เช่น
- ภาเวนฺโต ภาวยนฺโต ภาวยํ ภาวาเปนฺโต ภาวาปยนฺโต ภาวาปยํ (ภู) ให้เป็น/เจริญอยู่
- กาเรนฺโต การยนฺโต การยํ การาเปนฺโต การาปยนฺโต การาปยํ (ภู) ให้ทำอยู่
- โจราเปนฺโต โจราปยนฺโต โจราปยํ (จุร ณาเป/ณาปย เหตุ.*) ให้ลักอยู่
- กถาเปนฺโต กถาปยนฺโต กถาปยํ (กถ ณาเป/ณาปย เหตุ.*) ให้กล่าวอยู่
- (หมวด จุร ธาตุ เหตุกัตตุวาจก ลงเฉพาะ ณาเป ณาปย ดูวิธีการลงปัจจัยในเรื่องอาขยาต)
ตวนฺตุ ปัจจัย (แล้ว)
บอกอดีตกาล แปลว่า แล้ว ใช้ในกัตตุวาจก
ปุงลิงค์ แจกวิภัตติอย่าง ภควนฺตุ
อิตถีลิงค์ อิตถีลิงค์ ลง อี มีรูปเป็น -วนฺตี -วตี แจกอย่าง นารี
นปุงสกลิงค์ แจกอย่าง กุล
ป. เอก. -ตวา, -ตวตี, -ตวตํ
สุตวา, สุตวนฺตี สุตวตี, สุตวํ
ตวนฺตุ มีวิธีการลงปัจจัยเหมือน ตฺวา ปัจจัย
ธาตุพยางค์เดียว
- หุตวนฺตุ (หุ) (หุตวา) บูชาแล้ว ปาตวนฺตุ (ปา) (ปาตวา) ดื่มแล้ว สุตวนฺตุ (สุ) (สุตวา) ฟังแล้ว
ธาตุหลายพยางค์ ลง อิ อาคม
- จชิตวนฺตุ (จช) (จชิตวา) สละแล้ว ปจิตวนฺตุ (ปจ) (ปจิตวา) หุงแล้ว วุสิตวนฺตุ (วส) (วุสิตวา) อยู่แล้ว
- ลบที่สุดธาตุ ซ้อน ตฺ
- คุตฺตวนฺตุ (คุป) (คุตฺตวา) คุ้มครองแล้ว ภุตฺตวนฺตุ (ภุช) (ภุตฺตวา) กินแล้ว
- ตาวี ปัจจัย (แล้ว)
บอกอดีตกาล แปลว่า แล้วใช้ในกัตตุวาจก
ปุงลิงค์ แจกวิภัตติอย่าง เสฏฺฐี
อิตถีลิงค์ อิตถีลิงค์ ลง อินี ปัจจัย มีรูปเป็น -ตาวินี แจกอย่าง นารี
นปุงสกลิงค์ รัสสะ อี เป็น อิ แล้วแจกอย่าง อกฺขิ
ป. เอก. -ตาวี, -ตาวินี, -ตาวิ;
สุตาวี, สุตาวินี, สุตาวิ
ตาวี มีวิธีลงท้ายธาตุเหมือน ตวนฺตุ เช่น
- สุตาวี (สุ) ฟังแล้ว
- ปาตาวี (ปา) ดื่มแล้ว
- จชิตาวี (จช) สละแล้ว
- คุตฺตาวี (คุป) คุ้มครองแล้ว
- วุสิตาวี (วส) อยู่แล้ว