1. ปัจจุบันกาล
- ปัจจุบันแท้ แปลว่า อยู่ เช่น
อหํ ธมฺมํ สุณนฺโต ปีตึ ลภามิ.
เรา ฟังอยู่ ซึ่งธรรม ได้อยู่ ซึ่งปีติ.
- ปัจจุบันใกล้อนาคต แปลว่า เมื่อ เช่น
อนุสนฺธึ ฆเฏตฺวา ธมฺมํ เทเสนฺโต อิมํ คาถมาห.
เมื่อทรงสืบต่อ ซึ่งอนุสนธิ แสดง ซึ่งธรรม ตรัสแล้ว ซึ่งพระคาถา นี้.
2. อดีตกาล
- อดีตกาลล่วงแล้ว แปลว่า แล้ว เช่น
ตโย มาสา อติกฺกนฺตา.
เดือน ท. 3 ก้าวล่วงแล้ว.
- อดีตกาลล่วงแล้วเสร็จ แปลว่า ครั้น... แล้ว เช่น
เยน ภควา, เตนุปสงฺกมิ, อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ.
... เข้าไปเฝ้าแล้ว .... ครั้นเข้าไปเฝ้าแล้ว ถวายบังคมแล้ว .....